Çocuklarda Korkuyu Yenmek

Begüm Şişman Tufan

[email protected]

Korku insanda var olan, sevinç, öfke ya da üzüntü gibi normal bir duygudur. Korku işleyişi hem yetişkinler hem de çocukların yaşamda karşılarına çıkacak zor koşullarla yüzleşmesini sağlar. Kim, zaman zaman korkuya kapılmaz ki? Bu duygu herkes için geçerlidir. Acaba anne ve babaları en çok korkutan  nedir? Her şeyden korkan bir çocuk mu, yoksa hiçbir şeyden korkmayan çocuk mu? Örneğin; çocuğunuz yabancılardan hiçbir şekilde korkmuyorsa, işte o zaman önlem almak gerekir. Çocuk korku duyduğunda içten gelen dürtüler onu tehlikeli olabilecek bir kişiye ya da bir olaya karşı uyarıyor olabilir. Çocuğun fiziksel ve ruhsal gelişimi sürecinde korkular ortaya çıkar, kalır ve genelde bir soruna yol açmadan kaybolur. Korku, normal sınırlarda kalıp fobiye dönmedikçe, yaşam koşullarını değiştirmedikçe endişelenmeye gerek yoktur. Korkuyu dışarı yansıtma biçimi ve özellikle nelerden korktuğu her çocuğa göre farklılık gösterir. Çocuğunuz büyürken daha fazla bağımsızlık kazanacak, çevresini keşfedip tanımaya başlayacaktır. Karşılaştığı durumlarda bazı korkuların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Yabancı korkusu

·         Çocuğun yabancılara karşı duyduğu korkuyu yenmesi için yeni insanları anne ve baba olarak sizin tanıştırmanız gereklidir. ( falanca hanım/ bey, annenin arkadaşı / akrabası gibi) Tanıştırdığınız kişi çocuğa dokunmadan , mesafeli olarak çocuğa yaklaşmalı, dizlerinin üzerinde durarak çocukla göz hizasına gelmelidir.

Anne ve Babadan ayrılma korkusu

·         Günün birinde çocuğunuzdan ayrılmanız gerekecektir. Bu gerçeğe çocuğu aşamalı olarak alıştırmalısınız. Sizden başka yetişkinlere de güven duymayı öğrenmelidir. Sürekli ‘hiçbir şey olmayacak’ ya da ‘canın acımayacak ‘ cümlelerini tekrarlamak en sakin çocuğun bile paniğe kapılmasına neden olur.  Çocuğa bağımsız olmayı teşvik etmek, aşırı korumadan vazgeçmek ayrı kalma sürecini kolaylaştırmış olursunuz. Aynı zamanda bu durum gelecek hayatında getireceği alışkanlıklar açısından faydalı olacaktır.

Karanlıktan korkmak

·         Karanlıkta korkmak 3 yaşında ortaya çıkar ve uzun bir süre de geçmeyebilir. Karanlık, canavarlar ve sizden ayrılma korkusu yatma vaktini her gece tekrarlanan bir savaşa dönüştürebilir ve bu durumda pes edip çoğu kez yatağınızı çocuğunuzla paylaşmak zorunda kalabilirsiniz. Fakat sizinle uyuması için izin vermeniz durumunda, kendi yatağında yatmaya alışması zor olacaktır. Yatmadan önce uyku zamanı, dişlerini fırçalamak, tuvalete gitmek gibi uyumasını kolaylaştıracak bir rutin geliştirin. Yatma zamanını huzurlu ve sakin bir hale getirmelisiniz, yatmadan önce televizyon ya da müzik açılmamalıdır. Yatmadan önce çocukla zaman geçirmek, masal okumak ya da gündüz olanları konuşmak yardımcı olacaktır. Oda da küçük bir lamba ya da aralık bırakılan kapıdan loş bir ışık ile aydınlatılabilir.

Hayal ürünü varlıklardan korkmak

·         3 ile 4 yaş arasındaki çocukların  hayal gücü sınır  tanımaz . Bu da gerçekle hayal arasında farkı çoğu zaman görememesine neden olur. Çocuğunuzun korktuğu masal kahramanının gerçek olmadığını açıklayın. Masalı okurken sonunu değiştirin, korkunç karakterlerin değişip iyi birer arkadaş olduğunu ve kötülük yaptıklarından dolayı pişman olduğunu vurgulayın. Hayal gücünüzü kullanarak mutlu sonları yazabilirsiniz. Çocuğunuzun korkup korkmayacağı ailenin verdiği eğitimle şekillenir.

·         Çocuğunuzun yanında kullanacağınız sözlere ve tepkilere çok dikkat edin. Unutmayın ki siz onun modelisiniz ve korkular gözlemlenerek öğrenilebilir.Çocuk yaramazlık yaptığında bir canavarın onu  alıp götüreceği ,polise haber vereceğiniz gibi tehditler çocuğu üzer. Günün birinde gerçekten doktora gitmesi gerektiğinde ya da polise onlara karşı duyduğu korkuları geçirmek zor hale gelir.

Hayvanlardan korkmak

·         Hayvanlara karşı korku 2 yaşında ortaya çıkar ve kötü deneyim yaşamadan da ortaya çıkabilir. Çocuğunuzun hayvanlara alışması için güven duyduğunuz bir hayvanla işe başlayın. Hayvanı sevmesi ve saygı duyması için iyi bir eğitimdir. Çocuğunuzu korktuğu hayvana yaklaşması için zorlamayın. Adım adım gidilmeli. Önce sadece baksın, hayvanın onu tanıması için zaman verin, sonra dokunabilir.